Την ανάπτυξη βρώσιμου εμβολίου κατά του κορωνοϊού αποφάσισε η επιστημονική ομάδα του iGem Crete, βλέποντας τη χαμηλή διαθεσιμότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες και τα απομονωμένα νησιά. Την ίδια στιγμή, ένα νέο ρινικό εμβόλιο από ερευνητές στην Γαλλία, θα χορηγείται μέσω μιας σύριγγας χωρίς βελόνα που θα εισχωρεί στη ρινική κοιλότητα.
H απόφαση για το σχέδιο ελήφθη μετά από έρευνα στην οποία παρατηρήθηκε «χαμηλή διαθεσιμότητα εμβολίων στις αναπτυσσόμενες χώρες και στα απομονωμένα νησιά», όπως αναφέρει η επιστημονική ομάδα, γεγονός που τους ώθησε στο να αναζητήσουν πώς θα βοηθήσουν, τη στιγμή που στο νησί έγινε ο πρώτος κατ’ οίκον εμβολιασμός.
Τα αρχικά iGEM σημαίνουν international Genetically Engineered Machine και πρόκειται για έναν ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό που αφιερώνεται στην εξέλιξη της συνθετικής βιολογίας μέσω της εκπαίδευσης, της συνεργασίας και της ευγενούς άμιλλας.
Το iGEM competition είναι το κύριο πρόγραμμα του iGEM foundation. Ξεκίνησε το 2003 στο MIT με τη συμμετοχή πέντε μόνο ομάδων. Σήμερα αριθμεί πάνω από 5.000 διαγωνιζόμενες ερευνητικές ομάδες από κορυφαία πανεπιστήμια 40 χωρών (ΜΙΤ, Cambridge, Oxford, Harvard κ.ά.).
Στο πλαίσιο του διαγωνισμού, ομάδες απ’ όλο τον κόσμο καλούνται να υλοποιήσουν ένα project, χρησιμοποιώντας τεχνικές της συνθετικής βιολογίας, το οποίο θα παρουσιάσουν στον τελικό διαγωνισμό στο Παρίσι το Νοέμβρη του 2021. Στόχος η αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων, μέσα από τη ματιά της Επιστήμης.
Το project που υλοποιούν προπτυχιακοί φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης έχει ως επίκεντρο την πανδημία.
Η ομάδα συγκροτήθηκε με την υποστήριξη της Πρυτανείας και του συνολικού δυναμικού του Πανεπιστημίου και αποτελεί την πρώτη ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης, που στελεχώνεται αποκλειστικά από προπτυχιακούς φοιτητές Βιολογίας, Ιατρικής, Πληροφορικής και Επιστήμης Υλικών.
Γιατί βρώσιμο εμβόλιο
Τα βρώσιμα εμβόλια είναι γενετικά τροποποιημένα φυτά τα οποία έχουν την ικανότητα να εκφράζουν ένα η περισσότερα αντιγόνα ενός η περισσοτέρων οργανισμών.
Τα βασικά πλεονεκτήματα των βρώσιμων εμβολίων έναντι των συμβατικών είναι:
Εύκολη παραγωγή, αποστείρωση και διανομή
Ευκολότερη και πιο φτηνή μεταφορά και αποθήκευση
Εμφανίζουν πολύ μικρό ποσοστό παρενεργειών
Σημειώνεται πως η ερευνητική ομάδα δεν είναι αυτοχρηματοδοτούμενη. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης υποστήριξε την από την πρώτη στιγμή, καλύπτοντας το ποσό της εγγραφής στον διαγωνισμό που ανέρχεται στα 4.633€ και μέσω υλικοτεχνικών υποδομών την υλοποίηση του project. Η ομάδα έχει έρθει ήδη σε επαφές με εταιρείες, αναζητώντας χρηματοδότηση.
Κορωνοϊός: Ρινικό εμβόλιο χορηγείται από τη μύτη
Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα των προκλινικών δοκιμών σε ζώα, για το πρώτο ρινικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού που αναπτύσσει η Γαλλία.
Το υποψήφιο εμβόλιο, που βασίζεται σε ιικές πρωτεΐνες και αναπτύσσεται από την ερευνητική ομάδα BioMAP, που περιλαμβάνει πανεπιστήμια και εταιρείες της Γαλλίας, είναι το όγδοο στον κόσμο ρινικό εμβόλιο που πρόκειται να υποβληθεί σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Σε αντίθεση με τα συμβατικά εμβόλια που χορηγούνται μέσω ένεσης, μόνο τα ρινικά εμβόλια μπορούν να μπλοκάρουν άμεσα τον κορωνοϊό στη μύτη, επιφέροντας έτσι τοπική ανοσία στον ρινικό βλεννογόνο, την κατ’ εξοχήν «πύλη» εισόδου και πολλαπλασιασμού του ιού στον οργανισμό.
Κλινικές δοκιμές
Στα μέσα Αυγούστου είχε γίνει γνωστό ότι, κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους θα ξεκινήσουν για δύο εμβόλια κατά της Covid-19 που χορηγούνται μέσω ρινικού σπρέι και τα οποία αναπτύχθηκαν στην Ταϊλάνδη. Οι δοκιμές στα ποντίκια είχαν θετικά αποτελέσματα, όπως έγινε γνωστό.
Το σταθερό και μη τοξικό εμβόλιο της κοινοπραξίας BioMAP, ενσωματώνει τμήματα της πρωτεΐνης του ιού μέσα σε λιπώδη νανοσωματίδια. Η συγκεκριμένη τεχνολογία των ρινικών εμβολίων έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσματική κατά της λοίμωξης από τοξοπλάσμωση σε πρωτεύοντα ζώα (μαϊμούδες) και τώρα δοκιμάζεται κατά του κορονοϊού.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το εμβόλιο περιέχει, τόσο την πρωτεΐνη ακίδα του. SARS-CoV-2, όσο και άλλες πρωτεΐνες του που δεν είναι επιρρεπείς σε μεταλλάξεις, συνεπώς οι εμβολιασμένοι. θα προστατεύονται άσχετα με τα μεταλλαγμένα στελέχη του κορονοϊού που θα κυκλοφορούν.
Ανοσιακή απόκριση
Οι δοκιμές του εμβολίου σε τρωκτικά (δύο δόσεις με χρονική απόσταση τριών εβδομάδων) προκάλεσαν ισχυρή ανοσιακή απόκριση στα ζώα. Επίσης, διαπιστώθηκε αποτελεσματική προστασία στα ζώα που είχαν λοίμωξη από κορωνοϊό, καθώς σε ποσοστό 100% επέζησαν χωρίς κλινικά συμπτώματα (δύσπνοια, απώλεια βάρους κ.α.), αντίθετα με την ομάδα ελέγχου των μη εμβολιασμένων ζώων. Δεν ανιχνεύθηκε ο ιός, ούτε στη μύτη, ούτε στους πνεύμονες των εμβολιασμένων ζώων, αντίθετα με τα μη εμβολιασμένα τρωκτικά που είχαν υψηλά επίπεδα ιικού RNA.
Τα ανωτέρω αποτελέσματα, σύμφωνα με τους Γάλλους επιστήμονες, αποτελούν βάσιμες ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα του ρινικού εμβολίου και στους ανθρώπους, κάτι που πάντως θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από κλινικές δοκιμές. Αν όντως αυτό συμβεί, τότε το ρινικό εμβόλιο, πιθανώς θα μπορεί. να «φρενάρει» πιο αποτελεσματικά τη μεταδοτικότητα του κορονοϊού σε σχέση με τα υπάρχοντα εμβόλια.
Πρακτικά, το εμβόλιο θα χορηγείται μέσω μιας σύριγγας χωρίς βελόνα που θα εισχωρεί στη ρινική κοιλότητα. Το εμβόλιο διατηρείται σταθερό σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ η διατήρησή του παρατείνεται χρονικά σε θερμοκρασία ψύξης 4 βαθμών Κελσίου. Στόχος του ρινικού εμβολίου θα είναι η προστασία των μη εμβολιασμένων κατά της μέτριας ή σοβαρής Covid-19, ή η χρήση του ως ενισχυτικής δόσης σε ήδη εμβολιασμένους.
Στην ανάπτυξη του ρινικού εμβολίου συμμετέχουν ερευνητικά ινστιτούτα γαλλικών πανεπιστημίων και οι εταιρείες βιοτεχνολογίας-φαρμακευτικές Vaxinano (με έδρα στη Λιλ), GTP Bioways (Τουλούζη), C.RIS Pharma (Σεν Μαλό) και Recipharm (Τουρ). Η έναρξη κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους προγραμματίζεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και η κυκλοφορία του εμβολίου στην αγορά εντός του 2023.
