Ηλίας Πυρνοκόκης
Head of Value, Access & External Affairs της Chiesi Hellas
«Όταν μιλάμε για νέες θεραπείες, αναφερόμαστε σε καινοτόμες λύσεις που συχνά φέρνουν επανάσταση στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών ή πανδημιών» όπως σημειώνει ο Ηλίας Πυρνοκόκης, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως «η υποχρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα, λόγω του δημοσιονομικού περιβάλλοντος και των αυξημένων ιατρικών αναγκών του πληθυσμού, δημιουργεί σημαντικά εμπόδια».
Συνέντευξη Κοσμάς Ζακυνθινός
Κύριε Πυρνοκόκη, οι προβλέψεις κινδύνου ενός τμήματος Market Access σε βασικούς πυλώνες πρόσβασης στο φάρμακο, όπως η έγκριση, η τιμολόγηση, η αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας, η αποζημίωση, η συνταγογράφηση και η χρηματοδότηση, αποτελούν «σύνθετο γρίφο». Ποιες οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η αγορά;
Το περιβάλλον τιμολόγησης και αποζημίωσης φαρμάκων παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες απαιτούν συνεχή και πολύπλοκη διαχείριση, με στόχο την έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών σε θεραπείες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.
Μία από τις βασικότερες προκλήσεις είναι η περιττή γραφειοκρατία και οι περιορισμένοι ανθρώπινοι πόροι στη διαδικασία αξιολόγησης και αποζημίωσης φαρμάκων. Αυτοί οι παράγοντες επιβραδύνουν την ουσιαστική αξιολόγηση των θεραπειών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η προϋπόθεση ότι ένα εγκεκριμένο από τις ευρωπαϊκές αρχές φάρμακο πρέπει πρώτα να αποζημιώνεται σε πέντε χώρες από μια προκαθορισμένη λίστα 11 χωρών, πριν ξεκινήσει η τοπική αξιολόγησή του. Αυτή η διαδικασία προσθέτει αχρείαστες καθυστερήσεις, στερώντας από τους ασθενείς πολύτιμες θεραπευτικές επιλογές.
Επιπλέον, ο αυξανόμενος αριθμός καινοτόμων θεραπειών έχει δημιουργήσει αυξημένες ανάγκες αξιολόγησης, στις οποίες μια 11μελής επιτροπή δεν μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των μελών της. Η λύση είναι η άμεση σύσταση ενός ανεξάρτητου οργανισμού HTA, στελεχωμένου με εξειδικευμένους επιστήμονες και επαρκώς χρηματοδοτούμενου.
Ωστόσο, ακόμα και αν αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα, η ελλιπής χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης θα συνεχίσει να αποτελεί τροχοπέδη για την είσοδο καινοτόμων θεραπειών στη χώρα μας. Είναι κρίσιμο η Πολιτεία να αναπροσαρμόσει τον προϋπολογισμό, προχωρώντας σε μια γενναία αύξηση, ώστε να αποδείξει έμπρακτα ότι η δημόσια υγεία αποτελεί προτεραιότητα.
Το κεφάλαιο χρηματοδότηση κατά πόσο δημιουργεί «αποκλεισμούς» σε νέες θεραπείες για τους ασθενείς στη χώρα μας; Τι συμβαίνει στο εξωτερικό;
Όταν μιλάμε για νέες θεραπείες, αναφερόμαστε σε καινοτόμες λύσεις που συχνά φέρνουν επανάσταση στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών ή πανδημιών. Ωστόσο, η υποχρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα, λόγω του δημοσιονομικού περιβάλλοντος και των αυξημένων ιατρικών αναγκών του πληθυσμού, δημιουργεί σημαντικά εμπόδια. Το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί, αλλά η χρηματοδότηση δεν έχει προσαρμοστεί ανάλογα, περιορίζοντας την πρόσβαση σε νέες θεραπείες.
Χαρακτηριστικό είναι το εύρημα πρόσφατης μελέτης της IQVIA (2020-2023), σύμφωνα με το οποίο μόλις 1 στα 5 νέα φάρμακα που εγκρίθηκαν στην Ευρώπη έφτασε στην Ελλάδα. Επιπλέον, οι υποχρεωτικές επιστροφές (clawback-rebate), που εδώ και χρόνια επιβαρύνουν δυσανάλογα τις φαρμακευτικές εταιρείες, απειλούν τη βιωσιμότητα της καινοτομίας. Το ποσοστό τους είναι εξαιρετικά υψηλό, θέτοντας σε κίνδυνο τη διάθεση νέων θεραπειών στη χώρα.
Αντίθετα, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η διαχείριση των προϋπολογισμών δεν στηρίζεται αποκλειστικά σε μηχανισμούς επιστροφών και εκπτώσεων που μετακυλούν το κόστος στις εταιρείες. Αντ’ αυτού, εφαρμόζονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν τη συνολική διαχείριση του υγειονομικού συστήματος, εξασφαλίζουν τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και διασφαλίζουν την έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες.
Η Ελλάδα υλοποιεί για πρώτη φορά στην ιστορία της οργανωμένα πληθυσμιακά προγράμματα για την Πρόληψη σε επίπεδο Δημόσιας Υγείας. Ποιες οι προτάσεις σας για νέες θεραπευτικές κατηγορίες στο εγγύς μέλλον και ποιοι οι λόγοι;
Χαιρετίζω την υλοποίηση οργανωμένων προγραμμάτων πρόληψης στο επίπεδο της Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα, καθώς τα οφέλη τους είναι πολλαπλά τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ενθαρρύνω τους πολίτες να ευαισθητοποιηθούν και να εκμεταλλευτούν στο έπακρο αυτές τις πρωτοβουλίες.
Η πρότασή μου αφορά την εισαγωγή εξετάσεων σπιρομέτρησης, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διάγνωση αναπνευστικών παθήσεων και την παρακολούθηση των χρόνιων νοσημάτων όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το άσθμα. Η υιοθέτηση προγραμμάτων μαζικών σπιρομετρήσεων μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στη μείωση του φορτίου αυτών των παθήσεων. Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει την άμεση έναρξη θεραπείας, η οποία μπορεί να καθυστερήσει την πρόοδο της νόσου και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Αυτή η πρόταση μπορεί να εστιαστεί περαιτέρω σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι καπνιστές, τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό αναπνευστικών παθήσεων και οι εργαζόμενοι σε περιβάλλοντα με κακής ποιότητας αέρα. Οι μαζικές εξετάσεις σε πληθυσμιακό επίπεδο προάγουν την πρόληψη και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου, οδηγώντας σε αλλαγές στον τρόπο ζωής και βελτιώνοντας τη δημόσια υγεία μακροπρόθεσμα.
H ψηφιακή εποχή προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα όσον αφορά την επικοινωνία ιατρού-ασθενούς και για την παροχή ολοκληρωμένης και ποιοτικής ιατρικής φροντίδας. Ποιες οι καινοτομίες που έχει υιοθετήσει η Chiesi σε αυτό το μέτωπο;
Η ψηφιακή εποχή έχει φέρει σημαντικές ευκαιρίες στην υγειονομική περίθαλψη, ενισχύοντας την αμεσότητα, την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας και προάγοντας μια πιο εξατομικευμένη και ασθενοκεντρική προσέγγιση στην ιατρική φροντίδα. Η Chiesi Hellas αναγνωρίζει αυτές τις δυνατότητες και αξιοποιεί τα συνεχώς εξελισσόμενα ψηφιακά εργαλεία, τόσο εσωτερικά όσο και σε συνεργασία με όλους τους φορείς του συστήματος υγείας.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας είναι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ενσυναίσθηση, Ενδυνάμωση, Επικοινωνία – Το ταξίδι του ασθενούς με αναπνευστικά νοσήματα». Το πρόγραμμα, πρωτοβουλία της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) και υποστηριζόμενο από την Chiesi Hellas, επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση των πνευμονολόγων με ψηφιακά εργαλεία, ενισχύοντας την επικοινωνία μεταξύ γιατρού και ασθενούς. Η Chiesi Hellas προάγει την εξωστρέφεια και την ευκολία στην προσβασιμότητα των ασθενών στους ειδικούς, ενδυναμώνοντας τους επαγγελματίες υγείας και εξασφαλίζοντας καλύτερη επικοινωνία στην ψηφιακή εποχή.
Η δημιουργία εξαιρετικών εμπειριών για τους πνευμονολόγους είναι προτεραιότητα για τη Chiesi Hellas, και αποδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας για την ενίσχυση της σχέσης ιατρού-ασθενούς προς όφελος των τελευταίων.
Με ποιο τρόπο η Chiesi αναγνωρίζει και εφαρμόζει την ολιστική προσέγγιση της βιωσιμότητας, δημιουργώντας «ισορροπίες» μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής ευημερίας;
Η Chiesi προσεγγίζει τη βιωσιμότητα με έναν ολιστικό τρόπο, αναγνωρίζοντας ότι δεν αφορά μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη διασύνδεσή του με τη μακροχρόνια υγεία του πληθυσμού. Η κλιματική αλλαγή, η οποία σχετίζεται με την καύση ορυκτών καυσίμων και την αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων, έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία, αυξάνοντας τις αναπνευστικές παθήσεις όπως το άσθμα και η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Η Chiesi διασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής ευημερίας μέσω μιας στρατηγικής που προάγει την ευθύνη σε όλα τα επίπεδα. Η πρόσφατη Έκθεση Βιωσιμότητας του 2023 καταδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας: επένδυσε το 23,8% των εσόδων της στην έρευνα και ανάπτυξη, εισήγαγε Παγκόσμιες Κατευθυντήριες Οδηγίες για την ισότητα των φύλων, αύξησε κατά 77,5% τη συμμετοχή των εργαζομένων σε εθελοντικά προγράμματα, ενώ συνεχίζει να επιδιώκει τον στόχο μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2035.
Αυτές οι πρωτοβουλίες αποδεικνύουν τη δέσμευση της Chiesi για μια βιώσιμη ανάπτυξη που ευνοεί τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνία.
Η δημιουργία Αμοιβαίας Ωφέλειας (shared value) αποτελεί κοινό ζητούμενο για το σύγχρονο επιχειρείν. Ποιοι οι στρατηγικοί τομείς που επενδύει η Chiesi Hellas;
Στην Chiesi Hellas, η δημιουργία Αμοιβαίας Ωφέλειας είναι θεμελιώδης προτεραιότητα, καθώς αναγνωρίζουμε ότι η ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, περιβαλλοντικής προστασίας και κοινωνικής ευημερίας είναι κρίσιμη για την κάλυψη των αναγκών του σήμερα, χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες.
Οι στρατηγικοί τομείς στους οποίους επενδύουμε για να το πετύχουμε είναι οι Ασθενείς, ο Πλανήτης, οι Άνθρωποι και η Ανάπτυξη.
Η καινοτομία αποτελεί κινητήρια δύναμη για τη Chiesi, όπως φαίνεται και από την ίδρυση του Κέντρου Αριστείας Biotech στην Πάρμα, που συνδυάζει έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή υπό την ίδια στέγη. Ο ασθενής παραμένει στο επίκεντρο όλων των δραστηριοτήτων μας. Συνεργαζόμαστε με επιστημονικούς φορείς και ενώσεις ασθενών για δράσεις που προάγουν την πρόληψη, την ποιότητα ζωής και την ευκολότερη πρόσβαση στην υγειονομική φροντίδα.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η δωρεάν παροχή εξετάσεων σπιρομέτρησης το 2024, σε συνεργασία με την ΕΠΕ, για την πρώιμη διάγνωση αναπνευστικών παθήσεων, όπως η ΧΑΠ και το άσθμα.
Αναγνωρίζοντας τη στενή σχέση υγείας και περιβάλλοντος, υποστηρίζουμε την εκστρατεία #ActionOverWords του Ομίλου για την ευαισθητοποίηση γύρω από την κλιματική αλλαγή και τα αναπνευστικά προβλήματα. Επιπλέον, επενδύουμε στους ανθρώπους μας, προσφέροντας ένα υγιές και υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον για την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Ποιες οι σημαντικότερες διακρίσεις της εταιρείας την περυσινή χρονιά αλλά και ποιες οι δράσεις που προγραμματίζονται για το 2025;
Το 2024, η Chiesi Hellas έλαβε σημαντικές διακρίσεις που επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή της στην καινοτομία προς όφελος των ασθενών, τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος. Ενδεικτικά, η εταιρεία βραβεύτηκε για το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ενσυναίσθηση, Ενδυνάμωση, Επικοινωνία – Το ταξίδι του ασθενούς με αναπνευστικά νοσήματα» στα βραβεία «Bravo Sustainability Dialogue 2024». Επιπλέον, περιλαμβάνεται στη λίστα «The Most Sustainable Companies in Greece 2024», αναγνωρίζοντας τη στρατηγική της για το περιβάλλον, την κοινωνία και την Εταιρική Διακυβέρνηση.
Η χρονιά ξεκίνησε δυναμικά με την εκ νέου πιστοποίηση από τον διεθνώς αναγνωρισμένο οργανισμό “Top Employers Institute” ως «Κορυφαίος Εργοδότης» για το 2025.
Μία από τις πιο πρόσφατες πρωτοβουλίες μας ήταν η διοργάνωση ειδικής εκδήλωσης για την Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων, όπου ανακοινώθηκε η δημόσια διάθεση της βραβευμένης ταινίας μικρού μήκους «Rare Land» στο κανάλι της Chiesi Hellas στο YouTube. Η ταινία, που αφηγείται το ταξίδι ενός μικρού ασθενή με σπάνιο νόσημα, στόχευε στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση σχετικά με τις σπάνιες παθήσεις. Η εκδήλωση περιλάμβανε προβολή της ταινίας και ανοιχτή συζήτηση με τη συμμετοχή εκπροσώπων ασθενών, επιστημόνων και θεσμικών φορέων.
Για το 2025, προγραμματίζονται πολλές ακόμη πρωτοβουλίες που ενισχύουν τη δέσμευσή μας για βιωσιμότητα, καινοτομία και κοινωνική ευαισθητοποίηση.
