Νίκος Μπέης
CEO της Tikun Olam Ελλάδος
Για την αυξανόμενη ζήτηση της φαρμακευτικής κάνναβης, τις αυξημένες ανάγκες των ασθενών για νέες και πιο αποτελεσματικές λύσεις, την ιατρική κοινότητα και τις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας, μιλά ο CEO της Tikun Olam Ελλάδας, κ. Νίκος Μπέης
Συνέντευξη Κοσμάς Ζακυνθινός
Η Tikun Olam Ελλάδος είναι η πρώτη εταιρεία έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής και διάθεσης τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα. Ποια τα πρώτα βήματα; Σε ποιες θεραπευτικές κατηγορίες απευθύνονται τα προϊόντα σας και σε ποιες νέες προσβλέπετε στο άμεσο μέλλον;
Η Tikun Olam Ελλάδος, η πρώτη εταιρεία φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα*, ιδρύθηκε το 2018, ως αποτέλεσμα της ραγδαίας αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου γύρω από την κάνναβη στην Ελλάδα, με σκοπό να αναπτύσσει και να διαθέτει τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, τα οποία είναι αποτελεσματικά σε συμπτώματα σοβαρών ασθενειών και έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των Ελλήνων και ξένων ασθενών.
Η Tikun Olam Ελλάδος διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες και πιο προηγμένες μονάδες παραγωγής στην Ευρώπη στον κλάδο. Με αυστηρά πρωτόκολλα ποιότητας και ένα καινοτόμο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης, διασφαλίζει πως τα τελικά της προϊόντα είναι υψηλής ποιότητας και ασφάλειας. Πιστή στο όραμά της, επιβεβαιώνει καθημερινά το όνομά της, που σημαίνει «Επιδιορθώνω τον Κόσμο», συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
Αυτή τη στιγμή, οι θεραπευτικές κατηγορίες στις οποίες απευθύνονται τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης της Tikun Olam Ελλάδος είναι ενδεικτικά ο χρόνιος πόνος, η σπαστικότητα, τα συμπτώματα της ναυτίας και εμέτου από χημειοθεραπεία, κ.α.
Οι επιστημονικές μελέτες για την φαρμακευτική κάνναβη ολοένα και εντείνονται και ως εκ τούτου, σε αρκετές χώρες, οι εγκεκριμένες ενδείξεις, στις οποίες απευθύνεται η θεραπευτική χρήση της, αυξάνονται. Την πορεία αυτή προσδοκούμε να ακολουθήσει και η Ελλάδα.
Είναι οι Έλληνες ασθενείς επιφυλακτικοί για τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης; Τι δείχνει η εμπειρία σας έως τώρα αλλά και τι συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ε.Ε.;
Στην Ελλάδα αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, η αγορά της φαρμακευτικής κάνναβης είναι patient-driven. Με άλλα λόγια, πολλοί ασθενείς έχουν αναζητήσει από μόνοι τους τις θεραπευτικές ιδιότητες της φαρμακευτικής κάνναβης και έχουν έπειτα απευθυνθεί στον γιατρό τους, για να συζητήσουν από κοινού, εάν μπορεί να συμβάλλει θετικά στα συμπτώματα της ασθένειάς τους.
Αυτό ίσχυε και στο παρελθόν, πριν καταστεί διαθέσιμη η φαρμακευτική κάνναβη στην Ελλάδα μέσω συνταγογράφησης, με την διαφορά ότι οι ασθενείς τότε προμηθεύονταν ποικιλίες κάνναβης αμφιβόλου ποιότητας, παράγοντας ο οποίος δυνητικά, μπορεί να συνέβαλε αρνητικά στην υγεία τους.
Όπως είναι λογικό, υπάρχει μια μικρή μερίδα ασθενών, που είναι επιφυλακτικοί, ή δεν γνωρίζουν τις θεραπευτικές ιδιότητες της κάνναβης, κυρίως λόγω της αντίληψης που επικρατούσε στο παρελθόν.
Ωστόσο, οι επιφυλάξεις γύρω από τη φαρμακευτική κάνναβη καταρρίπτονται καθημερινά, καθώς οι γιατροί είναι πλέον πλήρως ενημερωμένοι και την εντάσσουν στο θεραπευτικό τους πλάνο. Έτσι, οι ασθενείς έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν από τον γιατρό τους, αλλά και από την ευρύτερη ιατρική πληροφόρηση που υπάρχει διαθέσιμη και εμπλουτίζεται διαρκώς, γεγονός που τους επιτρέπει να είναι πιο εξοικειωμένοι με τη φαρμακευτική κάνναβη.
Προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες όλων των ασθενών μας, σκοπεύουμε να ενισχύσουμε τις προσφερόμενες επιλογές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Έτσι, εκτός από τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά σε μορφή ξηρού ανθού και χορηγούνται κατόπιν συνταγογράφησης με τη μέθοδο της εισπνοής μέσω εγκεκριμένης ιατροτεχνολογικής συσκευής, θα εντάξουμε και την επιλογή των στοματικών σταγόνων για υπογλώσσια χορήγηση.
Ο κλάδος της φαρμακευτικής κάνναβης εξελίσσεται ραγδαία με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, όπως επισημαίνει και μια σειρά μελετών. Ποιοι οι λόγοι που οδηγούν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση;
Η αυξανόμενη ζήτηση για φαρμακευτική κάνναβη είναι μια πραγματικότητα που διαμορφώνεται από πολλούς, αλληλένδετους παράγοντες.
Πρωτίστως, η ανάγκη των ασθενών για νέες και πιο αποτελεσματικές λύσεις αποτελεί τον βασικότερο λόγο αυτής της ραγδαίας ανάπτυξης. Παράλληλα, η ιατρική κοινότητα πλέον ερευνά ολοένα και περισσότερο τις ιδιότητες και τα οφέλη της κάνναβης, ανακαλύπτοντας τη συμβολή της στη διαχείριση διαφόρων συμπτωμάτων.
Το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο υπήρξε μέχρι πρόσφατα ανασταλτικός παράγοντας, έχει πλέον αλλάξει, δίνοντας τη δυνατότητα στους γιατρούς να εκπαιδευτούν και να ενσωματώνουν τη φαρμακευτική κάνναβη στα θεραπευτικά τους πλάνα, αλλά και να πραγματοποιούν περισσότερες μελέτες γύρω από αυτήν.
Σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελβετία, το νομικό πλαίσιο για τη συνταγογράφηση φαρμακευτικής κάνναβης έχει διευρυνθεί, ενώ προβλέπεται ότι ακόμα περισσότερες χώρες θα ακολουθήσουν αυτή την πορεία. Ως αποτέλεσμα, γιατροί και ασθενείς στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς αυτήν την εναλλακτική επιλογή για την αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων και συμπτωμάτων.
Η εξέλιξη αυτή δεν έχει περάσει απαρατήρητη από τον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς η αυξανόμενη ζήτηση έχει οδηγήσει σε εντατικοποίηση των επενδύσεων στον κλάδο της φαρμακευτικής κάνναβης. Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερες λύσεις για τους ασθενείς, αλλά και σε έναν διαρκή αγώνα για καινοτομία, ποιότητα και ασφάλεια, ανεβάζοντας τον πήχη για τους επαγγελματίες του χώρου.
Πέρα από την Ελλάδα, τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης της Tikun Olam, σε ποιες άλλες χώρες είναι διαθέσιμα και ποιοι οι στόχοι της επόμενης πενταετίας;
Οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης της Tikun Olam Ελλάδος, εκτός από την Ελλάδα, στη Γερμανία, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Φυσικά, όσο διευρύνεται το νομοθετικό πλαίσιο γύρω από την φαρμακευτική κάνναβη και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στόχος μας είναι να επεκταθούμε αντίστοιχα, προκειμένου να φτάσουμε να καλύπτουμε τις θεραπευτικές ανάγκες των ασθενών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ως Tikun Olam Ελλάδος, σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να προσφέρουμε υψηλής ποιότητας και ασφάλειας τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης στους ασθενείς, βασιζόμενοι στις υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας των state-of-the-art εργοστασιακών μας εγκαταστάσεων, όπου εφαρμόζονται καινοτόμες R&D πρακτικές, παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν εμπιστοσύνη στην ιατρική κοινότητα και τους ασθενείς.
Επίσης, θεωρούμε εξίσου σημαντικό, να εμπλουτίσουμε τις προσφερόμενες εναλλακτικές στους ασθενείς με νέες μορφές φαρμακευτικής κάνναβης και περισσότερες επιλογές ποικιλιών ξηρού ανθού, από τις οποίες οι γιατροί μπορούν να επιλέξουν βάσει των αναγκών του εκάστοτε ασθενή.
Η Tikun Olam ιδρύθηκε το 2018 στην Ελλάδα. Ποιο το ύψος των επενδύσεων αλλά και πως έχει συμβάλει στη ζωή και την οικονομία στην Κορίνθου;
Η Tikun Olam Ελλάδος διαθέτει υπερσύγχρονες state-of-the-art εγκαταστάσεις στην Κόρινθο, οι οποίες εκτείνονται σε μια περιοχή 56.000 τ.μ., εκ των οποίων τα 21.000 τ.μ. αποτελούνται από πλήρως ελεγχόμενα υβριδικά θερμοκήπια. Η συνολική επένδυση, ξεπερνά αυτή τη στιγμή τα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Οι εγκαταστάσεις μας είναι πιστοποιημένες σύμφωνα με τα αυστηρά πρότυπα EU-GMP (Good Manufacturing Practices) και GACP (Good Agricultural and Collection Practices). Οι πιστοποιήσεις αυτές, που έχουν χορηγηθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) και την Q-CERT αντίστοιχα, επιβεβαιώνουν τη δέσμευση της εταιρείας για άριστη ποιότητα σε όλα τα στάδια παραγωγής.
Από την κατασκευή του, το εργοστάσιο της Tikun Olam Ελλάδος έχει προσφέρει νέα πνοή στην Κόρινθο αλλά έχει συμβάλει σημαντικά και στην οικονομία της, μιας και το 90% του προσωπικού, που απασχολείται στις εγκαταστάσεις μας, προέρχεται από τη περιοχή της Κορίνθου.
Ακόμη, θεωρούμε υποχρέωσή μας τη συνεισφορά προς την τοπική κοινότητα και την ενίσχυση των νέων γενιών. Γι’ αυτό, μέσω δράσεων, όπως η δωρεά εξοπλισμού και η στήριξη πολιτιστικών και εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών σε τοπικά σχολεία, η ενίσχυση τοπικών αθλητικών συλλόγων, καθώς και η στήριξη της έρευνας σε πανεπιστημιακούς τομείς, επιδιώκουμε να προσφέρουμε ουσιαστικά πίσω στην κοινωνία.
*1η εταιρεία που αδειοδοτήθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) στην Ελλάδα.
Ιστορία, ιδιότητες και παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης
Οι ευεργετικές ιδιότητες της κάνναβης είναι γνωστές εδώ και χιλιάδες χρόνια, με τη φαρμακευτική κάνναβη να χρησιμοποιείται σε θεραπείες από διάφορους πολιτισμούς και με ποικίλους τρόπους.
Το 2017, δημιουργήθηκε το πλαίσιο για τη χρήση της φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα για ιατρικούς σκοπούς και τον Μάρτιο του 2018 νομιμοποιήθηκε η καλλιέργεια, η επεξεργασία, η εμπορία και η εξαγωγή της. Σήμερα, επιτρέπεται η παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης περιεκτικότητας σε τετρα-υδρο-κανναβινόλη (tetra-hydrocannabinol, THC) άνω του 0,2%, με σκοπό τη διάθεσή τους είτε εγχωρίως είτε για εξαγωγή στο εξωτερικό αποκλειστικά για ιατρικούς σκοπούς. Η διαδικασία δράσης των σκευασμάτων που περιέχουν κανναβινοειδή στηρίζεται στην λειτουργία του Ενδοκανναβινοειδούς Συστήματος (ΕΚΣ) που βρίσκεται σε κάθε ανθρώπινο οργανισμό.
Η Tikun Olam Ελλάδος ιδρύθηκε το 2018 με έδρα την Ελλάδα, αξιοποιώντας τη δυναμική που έχει η χώρα να εξελιχθεί σε διεθνές κέντρο παραγωγής καινοτόμων τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης. Με τη συνολική επένδυση να ξεπερνάει τα €50εκ., η Tikun Olam Ελλάδος έχει δημιουργήσει σε έκταση 56.000m2 στην Κόρινθο, τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη παραγωγική μονάδα του κλάδου, με καθετοποιημένη παραγωγική διαδικασία και R&D τμήμα, σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας.
Απολύτως εναρμονισμένη με όσα προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για την καλλιέργεια και επεξεργασία φαρμακευτικής κάνναβης, η Tikun Olam Ελλάδος εστιάζει στη δημιουργία τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης τα οποία παράγονται σε EU-GMP περιβάλλον και με πιστοποίηση του πρωτοκόλλου GACP, εφαρμόζοντας αυστηρά πρότυπα ελέγχου και διαδικασίες που εξασφαλίζουν υψηλή ποιότητα και ασφάλεια.
Απασχολώντας 100+ εργαζομένους, η Tikun Olam Ελλάδος, αναπτύσσει και διαθέτει στην αγορά συνταγογραφούμενα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, η διάθεση και προώθηση των οποίων γίνεται μέσα από στρατηγικές συνεργασίες με την ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ ΕΛΛΑΣ και τη LAVIPHARM. Επιπροσθέτως διαθέτει στην αγορά συμπληρώματα CBD (ΤIKUN CBD & LIFELAB CBD) τα οποία επίσης διαθέτει και προωθεί μέσω των ως άνω στρατηγικών συνεργασιών της.
