Ιωάννης Τσίμαρης
Βουλευτής Ιωαννίνων και Κοινοβουλευτικός Υπεύθυνος του τομέα Υγείας ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής
Για τη χρηματοδότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και την απόκλιση της χώρας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μιλά στο «The Doctor» ο κ. Ιωάννης Τσίμαρης, υπογραμμίζοντας πως «χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι δεν έχουμε καν φτάσει το 6% του ΑΕΠ, που δινόταν ως ανώτατο όριο δαπάνης, εν μέσω μνημονιακών υποχρεώσεων. Αυτό αποδεικνύει και την προτεραιότητα των κυβερνήσεων για την Υγεία».
Συνέντευξη: Κοσμάς Ζακυνθινός
Κύριε Τσίμαρη, το κεφάλαιο «Δημόσια Υγεία» αποτελεί διαχρονικά μια μεγάλη πληγή για τις κυβερνήσεις αυτού του τόπου, δίχως ουσιαστικές λύσεις. Ποιες οι προτάσεις σας για την βελτίωση της κατάστασης στη χώρα μας;
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) αποτέλεσε μια κορυφαία τομή στη δομή του κράτους πρόνοιας, και μια σημαντική πολιτική και κοινωνική παρακαταθήκη για τη χώρα.
Η καθολική κάλυψη του πληθυσμού και η ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας, συνιστούν κομβικά ζητήματα, η σημασία των οποίων είναι αυτονόητη στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.
Σήμερα, εξαιτίας της πολιτικής οικονομίας των μεταρρυθμίσεων και των στρεβλώσεων κατά τη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων τα τελευταία χρόνια, έχουμε οδηγήσει το ΕΣΥ σε οριακή λειτουργία και αποδοτικότητα. Η Πολιτική Υγείας όμως δεν βασίστηκε σε τεκμηριωμένες προσεγγίσεις και δεδομένα όπως:
- το επίπεδο Υγείας του πληθυσμού,
- η ισότητα στην πρόσβαση, τη χρηματοδότηση και την ανταποκρισιμότητα των υπηρεσιών Υγείας,
- η προστασία από τους διάφορους οικονομικούς κινδύνους,
- η οικονομική αποδοτικότητα,
- οι επιδόσεις των υπηρεσιών Υγείας, μέσω διαφόρων δεικτών,
- η ικανοποίηση των ασθενών και η ανταποκρισιμότητα των υπηρεσιών.
Το ΕΣΥ οριοθετείται σε ένα κομβικό σημείο για την βιωσιμότητα του και μετεξέλιξή του. Η κατάρτιση ολοκληρωμένου υγειονομικού χάρτη αποτελεί μονόδρομο για την στήριξη του συστήματος και κατ’ επέκταση των πολιτών της χώρας.
Ο μετασχηματισμός του ΕΣΥ θα επιτευχθεί με την πλήρη ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας, η οποία συνιστά τη βάση κάθε οργανωμένου συστήματος Υγείας.
Στο ΠΑΣΟΚ έχουμε καταθέσει προτάσεις όπως:
- ψηφιακός μετασχηματισμός της Υγείας,
- ανάπτυξη του τομέα της Δημόσιας Υγείας, ως ολοκληρωμένη δημόσια υπηρεσία, με ισχυρές δομές σε κάθε περιφέρεια της χώρας,
- ενιαίο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας υπό δημόσια εποπτεία,
- η Υγεία στα νησιά:
- τα μεγάλα νησιά θα έχουν επαρκώς στελεχωμένο νοσοκομείο, ενώ στα μικρότερα θα προβλέπεται μονάδα ΠΦΥ, σε διασύνδεση με το πλησιέστερο νοσοκομείο,
- θέσπιση επιπλέον οικονομικών και θεσμικών κινήτρων,
- αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ:
- κάλυψη των πραγματικών κενών του ΕΣΥ με μόνιμο ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό προσωπικό,
- νέα σύγχρονα οργανογράμματα, ώστε να προκηρύσσονται άμεσα όλες οι θέσεις που εκκενώνονται,
- αναθεώρηση του συστήματος αμοιβών,
- ένταξη των υγειονομικών του ΕΣΥ στα βαρέα-ανθυγιεινά,
- παροχή κινήτρων για ειδικότητες στις οποίες υπάρχουν ελλείψεις.
Κατά πόσο η κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών του ΕΣΥ δημιουργεί «κινδύνους» και ποιοι είναι αυτοί; Πώς επηρεάζει τη θεμελίωσή του;
Από τις βασικές αρχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας ήταν η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών του. Ο θεσμός αυτός συνίσταται στην απαγόρευση του να ασκούν την ιατρική ως ελεύθερο επάγγελμα. Έτσι, ο γιατρός του δημόσιου συστήματος αφοσιώνεται στο λειτούργημά του, απερίσπαστος από κάθε έγνοια επιβίωσης, ή πειρασμό άσκησης της ιατρικής, ως μέσο πλουτισμού. Η άρση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης δόθηκε ως άμεση ενίσχυση των αποδοχών,
το οποίο αποτελεί και έμμεση παραδοχή ότι το κράτος αδυνατεί, ή δεν επιθυμεί να προσφέρει τις απαιτούμενες μισθολογικές αποδοχές, ώστε να διασφαλιστεί η παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών Υγείας στους πολίτες.
Οι κίνδυνοι στους οποίους μπαίνει το ΕΣΥ είναι πολλαπλοί. Αρχικά, διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος, καθώς η ιδιωτική ενασχόληση των γιατρών του ΕΣΥ θα λειτουργήσει σε βάρος του δημόσιου έργου τους. Οι καταπονημένοι γιατροί θα δίνουν εκ των πραγμάτων προτεραιότητα στο ιδιωτικό τους έργο.
Επιπρόσθετα, η δυνατότητα ετεροαπασχόλησης εγκαθιδρύει επίσημους διαύλους επικοινωνίας, μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής πελατείας. Δεν διασφαλίζεται με επαρκείς εγγυήσεις η ισορροπία, έτσι ώστε να μην μετατραπεί το δημόσιο σύστημα σε «τροφοδότη» του ιδιωτικού ιατρείου.
Σημαντικότατο δε στοιχείο στη νέα αυτή συνθήκη είναι η καταπόνηση των γιατρών και η εξουθένωση που θα οδηγηθούν, η οποία τους καθιστά επιρρεπείς σε ιατρικά και φαρμακευτικά λάθη, με όποιες συνέπειες θα έχει για τους ίδιους και τους ασθενείς.
Η χρηματοδότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, όπως και τα κονδύλια που διοχέτευε η Κυβέρνηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας; Ποιες οι θέσεις σας;
Η χρηματοδότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας πράγματι απέχει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι δεν έχουμε καν φτάσει το 6% του ΑΕΠ, που δινόταν ως ανώτατο όριο δαπάνης εν μέσω μνημονιακών υποχρεώσεων. Αυτό αποδεικνύει και την προτεραιότητα των κυβερνήσεων για την Υγεία, εάν θέλουμε να αναφερθούμε σε συγκριτικά στοιχεία και αριθμούς.
Στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουμε ξεκάθαρα ότι οι δαπάνες για την Υγεία είναι επένδυση. Για κάθε 1 ευρώ επένδυσης επιστρέφει στην οικονομία και στο ΑΕΠ έως και 5 φορές πίσω. Είναι εμπροσθοβαρής δαπάνη με πολλαπλά οφέλη και αποδεικνύεται σε επιστημονικές μελέτες.
Αυτό όμως απαιτεί πολιτική απόφαση για το τί Σύστημα Υγείας θέλουμε. Εμείς στο ΠΑΣΟΚ δεσμευόμαστε να αυξήσουμε την δαπάνη για την Υγεία τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ παράλληλα θα εξορθολογίσουμε τις δαπάνες με δικλείδες ασφαλείας και «κόφτες» στην πηγή της δαπάνης.
Όσον αφορά στα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η χρηματοδότηση κι εδώ είναι πολύ χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η αξιοποίηση αυτού του χρηματοδοτικού εργαλείου προβλέπω ότι δεν θα έχει το αποτύπωμα που θα μπορούσε και θα έπρεπε για την Υγεία.Ο λόγος είναι η έλλειψη νέου υγειονομικού χάρτη για τη χώρα, όπου συντονισμένα θα μπορούσαμε να χρηματοδοτήσουμε δράσεις και εξοπλισμό, ώστε να συμβάλλει το Τ.Α.Α. συντεταγμένα στην αναδιάταξη του ΕΣΥ.
Με τις τρέχουσες χρηματοδοτήσεις έργων και δράσεων, αποσκοπούμε στο να προλάβουμε, εντός του χρονικού πλαισίου την απορρόφηση των κονδυλίων. Αυτό δεν αποτελεί αναπτυξιακή πολιτική για την Υγεία.
Αναφορικά με τα απογευματινά χειρουργεία, τελικά η πρόταση της Κυβέρνησης αποτελεί ουσιαστικό μέτρο «ανακούφισης» των πιεσμένων δομών Υγείας, ή δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα για τους πολίτες-ασθενείς;
Τα απογευματινά χειρουργεία είναι εν γνώση της Κυβέρνησης, με τον τρόπο και τη χρονική στιγμή που τα εισήγαγε, ένα δύσκολα εφαρμόσιμο μέτρο για τη συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων, ενώ παράλληλα δεν απαντούν στην βασική αιτία που προκάλεσε τις μεγάλες λίστες αναμονής: τις κλειστές πρωινές χειρουργικές αίθουσες που είναι δωρεάν.
Το 40% των ανεπτυγμένων χειρουργικών αιθουσών είναι κλειστές λόγω έλλειψης υγειονομικού προσωπικού και κυρίως αναισθησιολόγων. Με ποιο προσωπικό θα λειτουργήσουν υπ’ αυτές τις συνθήκες τα απογευματινά χειρουργεία, όταν με δυσκολία αντιμετωπίζουν ακόμη και τα έκτακτα περιστατικά;
Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας παγιώνει την υφιστάμενη κατάσταση της υποστελέχωσης, θεωρώντας την ως μια νέα κανονικότητα για το Σύστημα Υγείας.
Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά μας. Εμείς στο ΠΑΣΟΚ προτάσσουμε την πλήρη ανάπτυξη των πρωϊνών χειρουργικών αιθουσών και συμπληρωματικά την ανάπτυξη των ολοήμερων χειρουργείων, εφόσον θα έχει εξομαλυνθεί η πρωινή λειτουργία τους. Προσφέροντας μόνο μικρές και μεσαίας βαρύτητας επεμβάσεις για λόγους ασφάλειας και καταπόνησης του προσωπικού. Όμως, είναι άλλο πράγμα η παροχή και άλλο η χρηματοδότηση. Ως ΠΑΣΟΚ έχουμε διαφορετική αντίληψη.
Αυτό που θα καταφέρουμε ως κράτος με την εφαρμογή των απογευματινών χειρουργείων στην υφιστάμενη μορφή, είναι η περαιτέρω αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης, ενώ ήδη η Ελλάδα είναι δεύτερη σε ιδιωτικές δαπάνες στην Ευρώπη. Οι ανικανοποίητες ανάγκες των Ελλήνων σκαρφάλωσαν στην πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών φτάνοντας τους 2 εκατ. πολίτες. Η κύρια αιτία για αυτό είναι το κόστος με οκταπλάσια ποσοστά επίπτωσης, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (8.8% vs 1,1%), λόγω χαμηλών οικονομικών εισοδημάτων. Πώς θα αποσυμφορηθεί το σύστημα υπ’ αυτές τις συνθήκες εφαρμογής των απογευματινών χειρουργείων και θα διευκολυνθούν οι πολίτες;
Επιπλέον, στο νομικό πλαίσιο πρέπει να θεσμοθετηθούν πλέον των υπολοίπων, ποιοτικά κριτήρια των απογευματινών χειρουργείων, σε σχέση με τα πρωινά ανά κλινική. Σήμερα, ορίζονται μόνο ποσοτικά ανά κλινική. Εφαρμογή ποσοστώσεων σε επίπεδο γιατρού και όχι κλινικής –πρέπει για να χειρουργεί το απόγευμα ο γιατρός να χειρουργεί και το πρωί αντίστοιχης βαρύτητας περιστατικά. Οφείλουμε να διασφαλίζουμε σε πραγματικό χρόνο την ποσότητα και την ποιότητα της ιατρικής φροντίδας.
Εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, πρόληψη και προαγωγή της Υγείας. Ποιες οι προτάσεις σας για την ανάπτυξη των συγκεκριμένων τομέων;
Οι νέες προκλήσεις με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι όπως τα χρόνια νοσήματα, η πολυνοσηρότητα και η πληθυσμιακή γήρανση, προκαλούν σοβαρές ανακατατάξεις και διαφοροποιήσεις στη λειτουργία του νοσοκομειακού συστήματος.
Θα πρέπει να χαράξουμε μια νέα Εθνική Πολιτική Υγείας, μια πολιτική για την Υγεία του πληθυσμού και όχι μόνον για την μεταχείριση των ασθενών και μάλιστα των ασθενών που έχουν ανάγκη δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας.
Διαθέτουμε ένα «νοσοκομειοκεντρικό» σύστημα Υγείας, ένα ατελές δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Ταυτόχρονα, απουσιάζει μια εθνική πολιτική Υγείας, που αφορά στις χρόνιες παθήσεις και την προληπτική ιατρική, δηλαδή σημαντικά κεφάλαια στην πρόληψη και την προαγωγή της Υγείας, που απαιτούν στοχευμένες και απρόσκοπτες δαπάνες, αλλά θα έχουν ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ακόμη περισσότερων δαπανών σε βάθος χρόνου.
Στο ΠΑΣΟΚ προτάσσουμε την πλήρη ανάπτυξη της ΠΦΥ, της πρόληψης και της προαγωγής Υγείας. Η επικαιροποίηση νέου Εθνικού Χάρτη Υγείας και η στοχευμένη χρηματοδότησή του είναι το πρώτο και καίριο βήμα, με ιδιαίτερη έμφαση στα προγράμματα πρόληψης και προαγωγής, καθώς και στις μακροχρόνιες μονάδες φροντίδας.
Η αξιοποίηση του επαρκούς δικτύου υποδομών, η χρήση νέων τεχνολογικών εργαλείων, στελέχωση με ειδικότητες της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η απόδοση κινήτρων τόσο οικονομικών όσο και επιστημονικής εξέλιξης στο προσωπικό, ο άμεσος ψηφιακός μετασχηματισμός, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ΠΦΥ.
Στο μέτωπο της πρόληψης, το τελευταίο διάστημα θεωρείτε πως τα βήματα που γίνονται είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;
Όπως προανέφερα, η πρόληψη και προαγωγή της Υγείας είναι στους κύριους άξονες της ανασυγκρότησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας για το ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό και στηρίζουμε τις όποιες δράσεις και προγράμματα έχουν έρθει προς ψήφιση το τελευταίο διάστημα.
Έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι ακριβώς επειδή η πρόληψη αποτελεί σημαντικό πυλώνα του συστήματος, δεν μπορούμε να χρηματοδοτούμε πρόσκαιρα και αποσπασματικά προγράμματα πρόληψης, απλά για να αξιοποιήσουμε χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτουμε. Η χρηματοδότηση αυτή καλώς γίνεται, αλλά είναι χρονικά πεπερασμένη. Μετά τη λήξη της τί θα ακολουθήσει;
Η ανάπτυξη ενός Εθνικού Σχεδίου Υγείας θα πρέπει να συμπεριλάβει τα απαιτούμενα σχέδια πρόληψης, σύμφωνα με τα παγκόσμια πρωτόκολλα.
Για παράδειγμα, από το 2020 υπερψηφίστηκε το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» και έως σήμερα, 4 χρόνια μετά, έχει υλοποιηθεί μόνο το πρόγραμμα «Φώφη Γενημματά» και μόλις το τελευταίο διάστημα ξεκίνησαν οι δράσεις των προγραμμάτων για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Τα προγράμματα πρόληψης είναι στρατηγικής σημασίας και πρέπει να τα αναπτύξουμε. Ακριβώς γι’ αυτό, απαιτείται συνεχόμενη υλοποίησή τους, με ταυτόχρονη συνεχή ροή χρηματοδότησης. Τότε μόνο, θα αποφέρουν τα αποτελέσματα που χρειάζεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας, για να το οδηγήσουμε από σύστημα θεραπείας σε πρόληψης.
Όσον αφορά στην πολιτική της Κυβέρνησης για χρηματοδότηση των φαρμάκων, κατά πόσο είναι βιώσιμο το σημερινό σύστημα; Κινδυνεύει η παροχή των απαιτούμενων θεραπειών στους ασθενείς στο εγγύς μέλλον;
Η φαρμακευτική δαπάνη κινείται σε χαμηλότερα επίπεδα από τις πραγματικές ανάγκες. Χρειάζεται αναθεώρηση του φαρμακευτικού προϋπολογισμού, αλλά ο βασικός άξονας είναι η αναμόρφωση και επικαιροποίηση της φαρμακευτικής πολιτικής.
Ο καθορισμός πλαισίου και κανόνων, που στηρίζονται στις αρχές της προβλεψιμότητας, της βιωσιμότητας και της δικαιοσύνης για όλους τους εμπλεκόμενους, είναι θεμελιώδους σημασίας και πάντα προς όφελος του ασθενούς.
Ο εξορθολογισμός, η αλλαγή προτύπων και η συνέπεια στην υλοποίηση των μέτρων, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση και την ψηφιακή ολοκλήρωση, είναι κομβικά σημεία για μια εθνική φαρμακευτική πολιτική. Η εφαρμογή πρωτοκόλλων στη συνταγογράφηση, ο περιορισμός της υποκατάστασης καταξιωμένων οικονομικών φαρμάκων από νεότερα και ακριβότερα, η διασφάλιση της βιωσιμότητας των πολύ φθηνών φαρμάκων και ταυτόχρονα, η πρόσβαση σε νέες καινοτόμες θεραπείες, μετά από την καθιέρωση αυστηρής και επιστημονικά τεκμηριωμένης μεθοδολογίας αξιολόγησης, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για μια ολοκληρωμένη φαρμακευτική πολιτική.
Οι ελλείψεις στα φάρμακα για να αντιμετωπιστούν, απαιτούν αύξηση της διαφάνειας, σε όλο το μήκος και πλάτος της εφοδιαστικής αλυσίδας και ελέγχους από την πλευρά του κράτους.
Η βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας, συμπεριλαμβανομένου του φαρμάκου, απαιτεί ανασυγκρότηση και εξορθολογισμό. Έτσι, θα επιτύχουμε καλύτερη και ελεγχόμενη πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες για τους ασθενείς, αύξηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος Υγείας και αξιοποίηση των ψηφιακών δυνατοτήτων, κίνητρα για επενδύσεις σε όλο το εύρος των φαρμακευτικών εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στη χώρα, με έμφαση στην έρευνα και ανάπτυξη, ώστε να ενδυναμωθεί ο αναπτυξιακός ρόλος της φαρμακευτικής βιομηχανίας.
Το brain drain αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα αυτού του τόπου, αλλά δυστυχώς με χαμηλή ανταπόκριση έως σήμερα, ως προς την πρόσκληση επιστημόνων για την επιστροφή τους στα πάτρια εδάφη. Πιστεύετε ότι είναι θέμα κινήτρων, ή και του τρόπου λειτουργίας των δημόσιων δομών;
«Ατελείωτο ωράριο, χαμηλοί μισθοί και καθημερινή ανάγκη να ξεπερνάς τον εαυτό σου» ήταν η ακριβής έκφραση Ελλήνων γιατρών, που εγκατέλειψαν την χώρα προκειμένου να εργαστούν στο εξωτερικό, σε πρόσφατη συνέντευξή τους. Θεωρώ ότι απαντά και στο ερώτημά σας.
Ναι, είναι διττή η αιτία της διαφυγής, του πολύτιμου και υψηλού επιπέδου επιστημονικού προσωπικού: η έλλειψη κινήτρων και οι συνθήκες λειτουργίας των υγειονομικών δομών.
Η επιστροφή, το brain gain, είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε ως κράτος. Για να το επιτύχουμε όμως, πρέπει να δρομολογήσουμε στοχευμένες παρεμβάσεις. Τα αίτια της φυγής είναι το «κλειδί».Οι συνθήκες λειτουργίας των νοσηλευτικών ιδρυμάτων κυρίως, καθιστούν το εργασιακό περιβάλλον μη ελκυστικό. Η σοβαρή υποστελέχωση και η δομή λειτουργίας, με τις εξαντλητικές εφημερίες και τα συνεχόμενα «εντέλλεσθε» πρέπει να αλλάξουν «χθες».
Κανείς δεν θα επιλέξει συνειδητά αυτές τις εργασιακές συνθήκες. Κάτι που αποτυπώνεται και στην άρνηση επιστημονικού προσωπικού να καλύψει κενές οργανικές θέσεις σε προκηρύξεις.
Η απόδοση κινήτρων είναι η δεύτερη στόχευση για την πρόσκληση επιστημόνων. Κίνητρα όχι μόνο οικονομικά, αλλά και επιστημονικά, που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα του υφιστάμενου προσωπικού και θα προσελκύσουν ταυτόχρονα τον επαναπατρισμό. Οι μισθοί στην Ελλάδα υπολείπονται κατά πολύ του ευρωπαϊκό μέσου όρου. Η αύξηση των αποδοχών του επιστημονικού και υγειονομικού προσωπικού είναι πολιτική απόφαση και επένδυση στην Υγεία.
Τέλος, η εκπόνηση μακροπρόθεσμου σχεδίου για τον προγραμματισμό και την συνεχή επιστημονική επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα Υγείας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το brain gain και την ανασύνταξη του ΕΣΥ
Tο δημογραφικό πρόβλημα εισάγει νέα υψηλής σημασίας δεδομένα, τα οποία οφείλουμε να διαχειριστούμε στα επόμενα χρόνια. Είμαστε προετοιμασμένοι για τις επερχόμενες αλλαγές;
Το δημογραφικό είναι ένα μείζον και εθνικής σημασίας θέμα. Την τελευταία δεκαετία και συγκεκριμένα από το 2010 και μετά ο πληθυσμός έχει μπει σε τροχιά συρρίκνωσης. Αυτό θα εισάγει νέα υψηλής σημασίας δεδομένα, καθώς η Υγεία και η υγειονομική περίθαλψη είναι δύο τομείς, στους οποίους η πληθυσμιακή γήρανση επιδρά άμεσα και σημαντικά.
Η Υγεία και το δημογραφικό πρέπει να συνδεθούν ως υγιής ζωή και γήρανση, καθώς η προαγωγή και πρόληψη της Υγείας έχει ευεργετικές συνέπειες, τόσο στο επίπεδο διαβίωσης, όσο και στην βιωσιμότητα των συστημάτων Υγείας.
Στον αντίποδα, ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης καλείται να ανταποκριθεί στις σημαντικές αυτές προκλήσεις, που αυξάνουν τη ζήτηση για υπηρεσίες Υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας, καθώς οι ανάγκες των ηλικιωμένων αυξάνονται ποσοτικά και ποιοτικά και οι διαθέσιμοι πόροι χρηματοδότησης του συστήματος Υγείας συρρικνώνονται, λόγω της μείωσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν σοβαρές προκλήσεις για το εθνικό σύστημα Υγείας, το οποίο χρήζει άμεσης ανασύνταξης για να αντιμετωπίσει και αυτή την απαίτηση. Οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις θα ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στα συστήματα Υγείας απ’ ό,τι στα συστήματα συντάξεων. Η αγνόηση του προβλήματος θα έχει τις ίδιες οδυνηρές συνέπειες με αυτές που προέκυψαν στον τομέα των συντάξεων στο πρόσφατο παρελθόν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στην Ελλάδα, όπως προανέφερα, είναι εξαιρετικά υψηλό το επίπεδο των άμεσων ιδιωτικών δαπανών για την Υγεία (out-of-pocket payments), καθώς και η φαρμακευτική και νοσοκομειακή δαπάνη, ενώ πολύ χαμηλές, σε σύγκριση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, είναι οι πληρωμές για μακροχρόνια φροντίδα, πρόληψη και πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας. Επομένως, οι δημογραφικές εξελίξεις οξύνουν περαιτέρω την ανάγκη για τη θέσπιση πολιτικών, με στόχο τη βελτίωση της επάρκειας και της βιωσιμότητας του συστήματος υγείας, ως προς τις δημογραφικές και επιδημιολογικές αλλαγές, τη θωράκισή του απέναντι σε μελλοντικές χρηματοδοτικές πιέσεις και την προαγωγή ενός υψηλότερου επιπέδου Υγείας και διαβίωσης για όλους, που είναι και το ζητούμενο.
Από την προσωπική και επαγγελματική σας εμπειρία, οι αλλαγές στο ΕΣΥ τελικά εξυπηρετούν ακόμα και σήμερα τις μικροκομματικές σκοπιμότητες, ή τον ελληνικό λαό;
Το ΕΣΥ ιδρύθηκε πριν 40 χρόνια, με σκοπό την καθολική υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού και την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας. Σήμερα, καλούμαστε να διαχειριστούμε ένα σύστημα Υγείας, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ ως δομή, σύμφωνα με την αρχική σύλληψή του την περίοδο 1981-1983.
Προφανώς, όχι λόγω της αρχικής έμπνευσης, αλλά εξαιτίας της πολιτικής οικονομίας των μεταρρυθμίσεων, εγκλωβίστηκε σε διλήμματα τύπου «όσο περισσότερα νοσοκομεία έχουμε, τόσο πιο υγιείς θα είμαστε», με αποτέλεσμα να μην τελεσφορήσει. Μια επιφανειακή αντίληψη, που οδήγησε σε αύξηση της δαπάνης, στον νοσοκομειοκεντρικό χαρακτήρα του συστήματος και στη σημαντική υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας, η οποία, όπως προείπα, συνιστά τη βάση κάθε οργανωμένου συστήματος Υγείας.
Η πολιτική Υγείας πρέπει να βασίζεται σε τεκμηριωμένες (evidence-based) προσεγγίσεις και όχι σε απλουστευτικές ιδεοληψίες. Η ορθότερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, ο έλεγχος της χρήσης ιατρικής τεχνολογίας, η έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα και όσα πρόσθετα έχω προαναφέρει.Η αύξηση των κρατικών δαπανών, χωρίς τη μεταρρύθμιση του ΕΣΥ, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας. Ενώ αντίθετα, μια επιτυχής ανασυγκρότηση του συστήματος, μπορεί να οδηγήσει σε θεαματικές βελτιώσεις των υπηρεσιών.
Με αυτό τον τρόπο, θα τεθούν οι βάσεις για ένα νέο σύστημα Υγείας, που θα περιορίζει τις αυξητικές τάσεις των δαπανών στο μέλλον.
Η βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η αποτελεσματικότητά του, δρούν εις όφελος των ασθενών. Εγώ ως νέος πολιτικός, που όμως έχω υπηρετήσει πολλά χρόνια το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αντιλαμβάνομαι την δυσκολία και τις αντιδράσεις προκειμένου να ανασυντάξουμε το σύστημα.
Στο ΠΑΣΟΚ είμαστε αποφασισμένοι να το ανασυγκροτήσουμε, όπως αποφασισμένοι ήμασταν όταν το δημιουργήσαμε.
