Tα ψηφιακά συστήματα «Patient Data Management Systems» (PDMS), είναι κλινικά πληροφοριακά συστήματα ειδικά σχεδιασμένα για το χώρο της υγείας. Συμπεριλαμβάνονται στην ψηφιακή μεταρρύθμιση των νοσοκομείων για την συλλογή, αποθήκευση, διαχείριση και μεταφορά του ηλεκτρονικού φακέλου των ασθενών.
Τα PDMS εμπεριέχουν ένα ευρύ φάσμα ιατρικών δεδομένων όπως το ιστορικό ασθενούς, τα εργαστηριακά και απεικονιστικά αποτελέσματα, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν σε ασθενείς, φαρμακευτικό ιστορικό και άλλες σημαντικές πληροφορίες για την νοσηλεία των ασθενών.
Η εισαγωγή της χρήσης τέτοιων συστημάτων στα νοσοκομεία αποσκοπεί στην βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα, την ακρίβεια και την προσβασιμότητα διαφορετικών τμημάτων υγειονομικής περίθαλψης στις πληροφορίες που αφορούν το ιστορικό και την τρέχουσα κατάσταση της υγείας του ασθενή.
Η χρήση των PDMS συστημάτων προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα:
Τη βελτιστοποιημένη φροντίδα ασθενούς με την άμεση πρόσβαση στα αρχεία του, με ταχύτερες, αποτελεσματικότερες διαγνώσεις και θεραπείες.
Την αυξημένη αποτελεσματικότητα του περιβάλλοντος οξείας φροντίδας με τη μείωση του χρόνου που απαιτείται για διοικητικές εργασίες (πχ χρεώσεις φαρμάκων) καθώς αυτές ενσωματώνονται στο PDMS. Το προσωπικό επικεντρώνεται στην φροντίδα του ασθενή που είναι και ο πρωταρχικός στόχος ενός συστήματος υγείας.
Τη δυνατότητα για δια-λειτουργικότητα με τα πληροφοριακά συστήματα του νοσοκομείου.
Μεγαλύτερη ασφάλεια δεδομένων με τη μείωση των σφαλμάτων που οφείλονται στη χειροκίνητη εισαγωγή δεδομένων ή στην χειροκίνητη διατήρηση του σχεδίου φροντίδας.
Υλοποίηση τυποποιημένων πρωτοκόλλων ιατρικού φακέλου, με αποτέλεσμα ο φάκελος να γίνεται πιο κατανοητός.
Την αυξημένη ασφάλεια δεδομένων και τη συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο, με την ενσωμάτωση πρωτοκόλλων ασφαλείας για την προστασία των ευαίσθητων δεδομένων των ασθενών από μη εξουσιοδοτημένες προσβάσεις και πιθανές κυβερνο-επιθέσεις. Επιπροσθέτως, τα συστήματα PDMS συμβάλλουν στη συμμόρφωση των νοσοκομείων με τις ρυθμιστικές και νομικές απαιτήσεις που αφορούν την ασφάλεια και την εμπιστευτικότητα των προσωπικών δεδομένων.
Διευκολύνουν την έρευνα και την ανάπτυξη, καθώς τα συστήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πηγή δεδομένων για κλινική έρευνα, βοηθώντας στην ανάπτυξη νέων θεραπειών και στην προαγωγή της ιατρικής γνώσης.
Παρέχουν δυνατότητα ανάλυσης δεδομένων μεγάλου αριθμού ασθενών και μπορούν να βοηθήσουν στην διαχείριση της υγείας του ευρύτερου πληθυσμού.
Σε κάθε καινοτόμα προσέγγιση στον τρόπο λειτουργίας ενός νοσοκομείου, πρέπει να ληφθούν υπόψη εκτός από τα οφέλη και τα στοιχεία που αφορούν κατά κύριο λόγο την καμπύλη εκμάθησης και την προσαρμογή του προσωπικού σ’ ένα νέο τρόπο εργασίας. Για το λόγο αυτό η εντατική και αναλυτική εκπαίδευση των χρηστών είναι μείζονος σημασίας, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική χρήση του συστήματος και η μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη η δυνατότητα παραμετροποίησης στις ανάγκες κάθε χρήστη, ενέργεια η οποία απαιτεί χρόνο και συμβολή των χρηστών.
Ένα από τα κλινικά πληροφοριακά συστήματα PDMS που λειτουργούν στην Ελλάδα με μεγάλη εγκατεστημένη βάση, είναι το Diane το οποίο διατίθεται από την εταιρεία Draeger Hellas. Στην Ελλάδα λειτουργεί στα νοσοκομεία για τον προ-εγχειρητικό έλεγχο, τα χειρουργεία, την ανάνηψη, τις μονάδες εντατικής θεραπείας και τα ιατρεία πόνου και παραμετροποιείται βάσει των αναγκών κάθε μονάδας φροντίδας επιτυγχάνοντας την ροή πληροφορίας στο σύνολο του νοσοκομείου.
Η υιοθέτηση ενός συστήματος PDMS, όπως το Diane, αποτελεί λύση για την αντιμετώπιση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, καθώς δημιουργεί ένα paperless περιβάλλον, ενώ μέσω των ψηφιακών ιατρικών οδηγιών παρέχεται μεγαλύτερη ακρίβεια στον έλεγχο της ιατρικής εκτέλεσης. Τέλος, η χρήση ενός τέτοιου συστήματος δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης δεικτών ποιότητας φροντίδας όπως για παράδειγμα της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας.
Ένα επιτυχώς υλοποιημένο PDMS μπορεί να ενισχύσει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας υγείας, οδηγώντας σε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα για τον ασθενή, στην μείωση του κόστους και σε ένα βελτιωμένο σύστημα υγείας.
Γεώργιος Παπαδόπουλος
Πρόεδρος ΔΣ και Διευθύνων Σύμβουλος Draeger Hellas A.E.
Η ψηφιοποίηση της διαχείρισης του κλινικού έργου, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Υγείας. Βασικοί τομείς της νοσοκομειακής περίθαλψης όπως οι χειρουργικές αίθουσες και οι μονάδες εντατικής θεραπείας, που αποτελούν τα μεγαλύτερα κέντρα κόστους της νοσοκομειακής δαπάνης καθιστούν ακόμη πιο κομβική την ενσωμάτωση ενός νέου ψηφιακού περιβάλλοντος λειτουργίας.
Η Draeger Hellas προσφέροντας τον αναγκαίο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για την αναισθησία και τη διαχείριση του ασθενή σε περιβάλλοντα οξείας φροντίδας, εδώ και αρκετά χρόνια υποστηρίζει την δημιουργία ενός ψηφιακού οικοσυστήματος με το PDMS Diane. Η διαλειτουργικότητα του συστήματος καθώς και η υποστήριξή του από εξειδικευμένη ομάδα αποτελούν τη βάση της επιτυχίας του. Έχοντας ενσωματώσει την εμπειρία υλοποίησης περίπλοκων έργων όπως το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στο οποίο ψηφιοποιήθηκε συνολικά η λειτουργία των χειρουργείων και της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, καθίσταται σαφές ότι η επιτυχία ενός έργου εδράζεται στην συνεργασία μεταξύ των φορέων υλοποίησης και των τελικών χρηστών οι οποίοι χρειάζεται να προσαρμοστούν σε ένα νέο τρόπο εκτέλεσης των καθηκόντων τους.
Παναγιώτης Μινογιάννης
Γενικός Διευθυντής Ω.Κ.Κ.
Το σύστημα Diane και η διαχείριση των ασθενών
Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ) παραμένοντας πρωτοπόρο και καινοτόμο, πρωτοστατεί στην Ελλάδα στην ψηφιοποίηση και βρίσκεται σε διαδικασία εξολοκλήρου υλοποίησης της στο Νοσοκομείο (“e-Hospital”). Ειδικότερα, στο ΩΚΚ έχει εγκατασταθεί κι εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία από το 2023 (“Paperless ICU”) ένα σύγχρονο κλινικό πληροφοριακό σύστημα (PDMS), το “Diane”, το οποίο διατίθεται από την εταιρεία “Draeger Hellas”. Το Diane έχει εγκατασταθεί στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (40 κλίνες) και στις Χειρουργικές Αίθουσες του ΩΚΚ. Η υλοποίηση της εφαρμογής του έργου αυτού, διάρκειας περίπου ενός έτους πραγματοποιήθηκε με την συνεργασία της Διεπιστημονικής Ομάδας της ΜΕΘ (Ιατροί-Νοσηλευτές), των Τμημάτων Πληροφορικής, Τεχνικής Υπηρεσίας & Βιοιατρικής του ΩΚΚ και με την συνεχή υποστήριξη της Εταιρείας “Draeger Hellas” και είχε ως αποτέλεσμα τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων των διαφόρων Τμημάτων του ΩΚΚ (εργαστηρίων και απεικόνισης, φαρμακείο, χρέωσης) με τον ηλεκτρονικό φάκελο καταγραφής των δεδομένων του ασθενούς στη ΜΕΘ.
Σήμερα, η λειτουργία των ΜΕΘ και των Χειρουργείων του ΩΚΚ βασίζεται πλήρως στο σύστημα “Diane” έχοντας αλλάξει ριζικά τον τρόπο διαχείρισης των ασθενών με σημαντική ικανοποίηση του Ιατρονοσηλευτικού προσωπικού (αυτοματοποιημένες διεργασίες, απομακρυσμένη πρόσβαση, μείωση των ιατρονοσηλευτικών λαθών, εξοικονόμηση χρόνου, πρωτόκολλα φροντίδας, “audits”, δείκτες ποιότητας).
Η αποκτηθείσα εμπειρία από την εφαρμογή του “Diane” στις ΜΕΘ μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ψηφιοποίηση της ΜΕΘ μέσω των PMDS είναι μονόδρομος για τα Συστήματα Υγείας αποτελώντας το ιδανικό σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης των κλινικό-εργαστηριακών-απεικονιστικών δεδομένων των ασθενών συμβάλλοντας τόσο στη βελτιστοποίηση και αξιολόγηση της φροντίδας Υγείας όσο και στην μείωση λειτουργικών εξόδων κι εξοικονόμηση-ανακατανομή πόρων.
Σταύρος Δημόπουλος
Συντονιστής Διευθυντής ΜΕΘ Καρδιοχειρουργικού Τομέα Ω.Κ.Κ.
Τα οφέλη της ψηφιοποίησης
Τα οφέλη από την ψηφιοποίηση των Συστημάτων Υγείας είναι πολλαπλά τόσο για τους ασθενείς (ευκολότερη πρόσβαση, βελτίωση στην αξιολόγηση και στη συμμόρφωση της θεραπευτικής αγωγής), για τους Ιατρούς (βελτιστοποίηση κλινικών αποφάσεων, αυτοματοποίηση δράσεων, ικανοποίηση εργασίας) όσο και για τα ίδια τα Συστήματα Υγείας (συμπερίληψη-συγχρονισμός-αξιολόγηση διαδικασιών και φροντίδας Υγείας, εξοικονόμηση πόρων).
Κύρια δυσκολία εφαρμογής της ψηφιοποίησης της ΜΕΘ αποτέλεσε η πολυπλοκότητα της μετάβασης του προσωπικού από τη συνήθη επί δεκαετιών κλινική πρακτική (χειρόγραφες διαδικασίες) στο ψηφιακό κλινικό διάγραμμα και τις ψηφιοποιημένες ιατρονοσηλευτικές πράξεις (αξιολόγηση, παραγγελία εξετάσεων, συνταγογράφηση κι εκτέλεση οδηγιών). Η διαχείριση του “Stress” του προσωπικού στη νέα πραγματικότητα αντιμετωπίστηκε με οργανωμένο πλαίσιο που περιλάμβανε τακτικές Διεπιστημονικές συναντήσεις με συνεχές “feedback” από το προσωπικό, τακτική και οργανωμένη εκπαίδευση, και κυρίως βέλτιστη τροποποίηση και παραμετροποίηση του λογισμικού “Diane” στις ανάγκες της ΜΕΘ.
Η ψηφιοποίηση των Συστημάτων Υγείας θεωρείται πλέον επιβεβλημένη, καθώς γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της φροντίδας αυξημένων απαιτήσεων και της προοδευτικής μείωσης του Ιατρονοσηλευτικού προσωπικού αλλά και των νοσοκομειακών κλινών που κλιμακώνεται τα τελευταία χρόνια.
