Interview – Γιώργος Πατούλης | Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών
Η επένδυση σε ένα αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα έχει πολλαπλά οφέλη
Ως Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών υποστηρίζουμε ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από ένα νέο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα διασφαλίζει στους πολίτες το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής γιατρού.
Κύριε Πατούλη, ως πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών έχετε λάβει μηνύματα από τους συναδέλφους σας ότι τα τελευταία χρόνια τίθεται υπό αμφισβήτηση η επιστημονικότητα και η επαγγελματική αξιοπρέπεια ορισμένων συναδέλφων σας, εξαιτίας κάποιων καταγγελιών για παρατυπίες και λανθασμένες ιατρικές πράξεις. Ποια είναι στάση που κρατάει ο ΙΣΑ σε τέτοιου είδους περιπτώσεις;
Σε κάθε επιστημονικό και επαγγελματικό χώρο υπάρχουν περιπτώσεις παρατυπιών και λανθασμένων πράξεων. Ο ιατρικός κόσμος δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Εξαίρεση όμως αποτελούν αυτά τα φαινόμενα κι αυτό θα πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Εξαίρεση και όχι κανόνα. Γιατί ο κανόνας είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών στη χώρα μας δίνει καθημερινό αγώνα, κάτω από δύσκολες συνθήκες και με πολύ χαμηλές αμοιβές, για να προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε εκατομμύρια πολίτες. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει επανειλημμένα καταγγείλει την τακτική κάποιων να χρησιμοποιούν τους γιατρούς ως εξιλαστήρια θύματα, ως εύκολο στόχο συκοφάντησης. Και ο ιατρικός σύλλογος είναι επίσης αυτός που έχει ζητήσει από την Πολιτεία τον εκσυγχρονισμό του απαρχαιωμένου πειθαρχικού δικαίου, ώστε να έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει άμεσα και αποτελεσματικά τα πραγματικά ελάχιστα φαινόμενα συναδέλφων που δεν τιμούν τον όρκο του Ιπποκράτη.
Υποστηρίζετε ότι η Πολιτεία προφασιζόμενη τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας, σκοπό έχει να δημιουργήσει έναν αναποτελεσματικό μηχανισμό παροχής υπηρεσιών στην πρωτοβάθμια υγεία; Ποιοι κατά την άποψή σας είναι αυτοί που επωφελούνται από αυτές τις αλλαγές;
Γιατί αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις, σχεδιάζουν πολιτικές που υπηρετούν τα συμφέροντα των δανειστών μας και τις εντολές της τρόικας και όχι τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού πρωτοβάθμιου συστήματος πρωτοβάθμιας υγείας. Και για να το ξεκαθαρίσω, ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι χρειάζεται επιτέλους και στην Ελλάδα να υπάρξει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στον χώρο της πρωτοβάθμιας παροχής υπηρεσιών υγείας. Μια μεταρρύθμιση που θα λαμβάνει ασφαλώς υπόψη τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας, αλλά δεν θα αγνοεί την ανάγκη να υπάρξει ένα συνολικό νοικοκύρεμα στα οικονομικά της υγείας. Στη σπατάλη και την κακοδιαχείριση πρέπει να μπει ένα τέλος. Ως ιατρικός κόσμος έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι η επένδυση σε ένα αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα έχει πολλαπλά οφέλη. Θα βελτιώσει κατακόρυφα τους δείκτες της δημόσιας υγείας, ενώ παράλληλα θα επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση πόρων στο δημόσιο σύστημα υγείας, αφού όλοι γνωρίζουν πως κοστίζει πολύ φθηνότερα η πρόληψη από τη θεραπεία. Αυτό άλλωστε κάνουν όλες οι χώρες που διαθέτουν σήμερα προηγμένα συστήματα υγείας και δαπανούν πολύ λιγότερα χρήματα ανά ασθενή, σε σχέση με τις ελληνικές δημόσιες δαπάνες υγείας.
Αυτή τη μεταρρύθμιση αποτελεί αίτημα ετών του ιατρικού κόσμου, που δίνει καθημερινά και κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες τη μάχη για να απολαμβάνουν οι πολίτες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας. Τη ζητάμε επιτακτικά, γιατί αντιλαμβανόμαστε ότι η σημερινή κατάσταση είναι αδιέξοδη. Το «πάρτι» δισεκατομμυρίων ευρώ που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια στον χώρο μας, στον τομέα της υγείας, στην πλάτη γιατρών και φορολογούμενων πολιτών, δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Εξυγίανση είναι αυτό που ξεκάθαρα έχουμε ζητήσει ως ΙΣΑ αλλά και ως ιατρικοί σύλλογοι εδώ και χρόνια. Να αξιοποιούνται με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα οι πόροι που διατίθενται για την υγεία.
Πολλές φορές κύριε Πατούλη, με τις θέσεις σας αυτές δίνετε την αίσθηση ότι πρόκειται για πολιτικές ενέργειες που ενδεχομένως να οδηγούν το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε πλήρη διάλυση. Πιστεύετε ότι αυτή είναι όντως η πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του τόπου μας; Ποιες είναι οι πράξεις που ενδεχομένως να μπορούν να ανακόψουν αυτήν την πορεία;
Τα τελευταία δύο χρόνια βλέπουμε να λαμβάνονται αποφάσεις που αφορούν την πολιτική υγείας στην Ελλάδα, που αντί να δίνουν λύσεις σε διαπιστωμένα προβλήματα, τα διογκώνουν. Στη διαπιστωμένη ανάγκη να υπάρξει εξορθολογισμός των δαπανών και μείωση της σπατάλης, προωθούνται πολιτικές που οδηγούν στην απαξίωση του συστήματος υγείας και στην υποβάθμιση των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών.
Για τον ιατρικό κόσμο δεν επιτυγχάνεις μείωση της σπατάλης με το να μειώνεις τον αριθμό των γιατρών σε νοσοκομεία και ταμεία. Ούτε αποτελεί βήμα εκσυγχρονισμού να στήνεις ένα σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας χωρίς να δίνεις το δικαίωμα της επιλογής γιατρού στον ασθενή ασφαλισμένο. Ή να αποκλείεις από αυτό χιλιάδες γιατρούς. Ούτε φυσικά να έχουν απλήρωτους οι διοικήσεις των ταμείων τους γιατρούς σχεδόν δύο χρόνια.
Είναι οπισθοδρόμηση στο όνομα της μείωσης των δαπανών να στερείς από τον ασθενή φάρμακα απαραίτητα για τη θεραπεία του και από τον γιατρό υλικά για να κάνει σωστά τη δουλειά του. Ή να μην πληρώνεις τις εφημερίες των γιατρών, να κλείνεις νοσοκομεία και κλινικές επειδή έτσι διατάζει η τρόικα.
Οι πολιτικές αυτές κατά την άποψη του ΙΣΑ δεν συμβάλλουν στην εξυγίανση του συστήματος, αλλά στη διάλυση της δημόσιας υγείας. Και για να αποτρέψουμε αυτήν τη διάλυση, είναι αναγκαία η αλλαγή πολιτικής.
Γιατί υποστηρίζετε ότι η Πολιτεία προφασιζόμενη τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας, σκοπό έχει να δημιουργήσει έναν αναποτελεσματικό μηχανισμό παροχής υπηρεσιών στην πρωτοβάθμια υγεία; Ποιοι κατά την άποψή σας είναι αυτοί που επωφελούνται από αυτές τις αλλαγές;
Γιατί αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις, σχεδιάζουν πολιτικές που υπηρετούν τα συμφέροντα των δανειστών μας και τις εντολές της τρόικας και όχι τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού πρωτοβάθμιου συστήματος πρωτοβάθμιας υγείας. Και για να το ξεκαθαρίσω, ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι χρειάζεται επιτέλους και στην Ελλάδα να υπάρξει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στον χώρο της πρωτοβάθμιας παροχής υπηρεσιών υγείας. Μια μεταρρύθμιση που θα λαμβάνει ασφαλώς υπόψη τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας, αλλά δεν θα αγνοεί την ανάγκη να υπάρξει ένα συνολικό νοικοκύρεμα στα οικονομικά της υγείας. Στη σπατάλη και την κακοδιαχείριση πρέπει να μπει ένα τέλος. Σε κάθε όμως περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνάμε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι για τα φαινόμενα αυτά την κύρια ευθύνη έχουν αυτοί που μέχρι σήμερα νομοθετούσαν και αποφάσιζαν για το πώς θα γίνεται η διαχείριση των δημόσιων πόρων και όχι οι γιατροί που έχουν άδικα στοχοποιηθεί. Και δεύτερον, ότι η ανάγκη για το νοικοκύρεμα αυτό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόφαση για να λαμβάνονται αποφάσεις που οδηγούν σε μια συνολική απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας και των λειτουργών του σε όλα του τα επίπεδα.
Ως ιατρικός κόσμος έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι η επένδυση σε ένα αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα έχει πολλαπλά οφέλη. Θα βελτιώσει κατακόρυφα τους δείκτες της δημόσιας υγείας, ενώ παράλληλα θα επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση πόρων στο δημόσιο σύστημα υγείας, αφού όλοι γνωρίζουν πως κοστίζει πολύ φθηνότερα η πρόληψη από τη θεραπεία.
Αυτό άλλωστε κάνουν όλες οι χώρες που διαθέτουν σήμερα προηγμένα συστήματα υγείας και δαπανούν πολύ λιγότερα χρήματα ανά ασθενή, σε σχέση με τις ελληνικές δημόσιες δαπάνες υγείας.
Αυτή τη μεταρρύθμιση αποτελεί αίτημα ετών του ιατρικού κόσμου, που δίνει καθημερινά και κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες τη μάχη για να απολαμβάνουν οι πολίτες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας. Τη ζητάμε επιτακτικά, γιατί αντιλαμβανόμαστε ότι η σημερινή κατάσταση είναι αδιέξοδη. Το «πάρτι» δισεκατομμυρίων ευρώ που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια στον χώρο μας, στον τομέα της υγείας, στην πλάτη γιατρών και φορολογούμενων πολιτών, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αφενός, γιατί πλέον λεφτά για πέταμα δεν υπάρχουν. Κι αφετέρου, γιατί δεν μπορούν πλέον να σηκώνουν οι γιατροί το βάρος των ευθυνών άλλων. Και αναφέρομαι συγκεκριμένα στα πρόσωπα και τις πολιτικές ηγεσίες εκείνες που επέτρεψαν να ξεφύγει η κατάσταση και τώρα επιχειρούν να μεταθέσουν τις ευθύνες τους αλλού, παρουσιαζόμενοι ως δήθεν εξυγιαντές.
Εξυγίανση είναι αυτό που ξεκάθαρα έχουμε ζητήσει ως ΙΣΑ αλλά και ως ιατρικοί σύλλογοι εδώ και χρόνια. Να αξιοποιούνται με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα οι πόροι που διατίθενται για την υγεία. Υποστηρίζουμε ότι για τη σπατάλη και τη κακοδιαχείριση υπεύθυνη είναι η κεντρική εξουσία, που όλα αυτά τα χρόνια δεν δημιούργησε ένα διαφανές πλαίσιο λειτουργίας.
Τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες μιας «τολμηρής» απόφασης του Υπουργείου Υγείας, να καταργήσει μια σειρά προϋποθέσεων για την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών ιατρείων, πολυκλινικών κ.ά. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια εταιρεία παροχής φροντίδας υγείας χωρίς ο ίδιος να είναι γιατρός. Ποια είναι η άποψη του ΙΣΑ και ποιους κινδύνους θεωρείτε ότι εγκυμονεί αυτή η απόφαση;
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρεί το Υπουργείο Υγείας μια τέτοια απόπειρα. Έχει ξαναγίνει στο παρελθόν. Αλλά όπως και τότε, έτσι και τώρα, την απόφαση αυτή την ανατρέψαμε με την άμεση αντίδρασή μας. Γιατί αντιδράσαμε; Γιατί πολύ απλά αν επιτρέψουμε στα επιχειρηματικά συμφέροντα να εισβάλουν στον χώρο της υγείας, θα αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του ιατρικού λειτουργήματος, θα μετατραπούν τα ιατρεία και διαγνωστικά κέντρα υγείας σε σούπερ μάρκετ υγείας, θα υπάρξει κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης αχρείαστων ιατρικών υπηρεσιών και θα μετατραπούν οι γιατροί από λειτουργοί της υγείας, σε πωλητές υπάλληλοι ιατρικών υπηρεσιών, χαμηλής ποιότητας και αμφίβολης χρησιμότητας.
Πώς πιστεύετε ότι θα διαμορφωθεί το σκηνικό στον χώρο της υγείας για τα επόμενα πέντε χρόνια τουλάχιστον; Πιστεύετε ότι τα πολιτικά γεγονότα στη χώρα μας θα «στραγγαλίσουν» τον επιστήμονα γιατρό και θα δημιουργήσουν επικίνδυνα πεδία με γνώμονα μόνο τον επιχειρηματικό κέρδος; Οδηγούμαστε σε δυτικότερα «μοντέλα» ιατρικής περίθαλψης και πώς αυτά θα είναι βιώσιμα σε έναν ευρωπαϊκό τρόπο σκέψης;
Το σίγουρο είναι ότι η υγεία έχει μπει στην «προκρούστειο κλίνη» της τρόικας. Η πρόθυμη και υπάκουη στις τροϊκανές εντολές σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, κάνει ότι μπορεί για να στραγγαλίσει τη δημόσια υγεία, να απαξιώσει τον Έλληνα γιατρό, να υποβαθμίσει τις υπηρεσίες που παρέχονται σε εκατομμύρια ασθενείς και ασφαλισμένους.
Αν δεν υπάρξει άμεσα πολιτική αλλαγή στο υπουργείο, αν δεν υπάρξει άμεσα αλλαγή πολιτικής φιλοσοφίας, πολύ φοβάμαι ότι δεν θα οδηγηθούμε σε δυτικότερα μοντέλα ιατρικής περίθαλψης, που είναι προηγμένα, αλλά σε μοντέλα τριτοκοσμικού τύπου. Σε μοντέλα υγείας που ο γιατρός θα αμείβεται με 300 ευρώ τον μήνα και ο ασθενής θα στερείται βασικές ιατρικές υπηρεσίες και φάρμακα. Θα οδηγηθούμε σε ένα μοντέλο υγείας που μόνον όσοι έχουν οικονομική ευχέρεια θα βρίσκουν την υγειά τους.
